De principes van storytelling zijn niet alleen toepasbaar bij het schrijven van teksten. Ook bij de groei en ontwikkeling van mensen en teams kun je gebruikmaken van storytelling. Ieder mensenleven kun je immers beschouwen als een verhaal. Zodra je je daarvan bewust wordt, kun je dat verhaal zelf bijsturen of herschrijven. Vanaf dat moment ben je niet meer alleen een personage, maar ook de schrijver. Jij bepaalt of het een komedie, tragedie of een verhaal vol avonturen en onverwachte wendingen wordt.
Persoonlijke verhalen en overtuigingen
Elk verhaal bevat een hoofdpersonage, uitdagingen, dilemma’s, tegenstanders en medestanders, beslissende wendingen, successen, mislukkingen en geleerde lessen. Dat geldt voor sprookjes, mythes, romans, theaterstukken, speelfilms én ons eigen levensverhaal. We kiezen een bepaalde studie, maken die af of juist niet, verhuizen, maken loopbaankeuzes, beginnen en beëindigen relaties, stichten een gezin, maken reizen en overwinnen uitdagingen op ons pad. Over al deze gebeurtenissen vertellen we verhalen. Het zijn deze verhalen die onze identiteit en zelfbeeld vormen. Daar horen ook aannames en overtuigingen bij. Misschien ben je gaan geloven dat je nooit de ware zal vinden of dat studeren niets voor jou is. Andersom kan ook: je bent ervan overtuigd dat jij je dromen gaat waarmaken, rijk wordt of een marathon gaat lopen.
Verantwoordelijkheid nemen voor je verhaal
Het is goed om je bewust te zijn van het verhaal dat je over jezelf vertelt. Sommige verhalen maken ons sterker, andere verzwakken ons juist. Wat heeft jouw verhaal je tot nu toe gebracht? Wat is de rode draad? Waar put je kracht uit? En welke overtuigingen belemmeren je om je doelen te bereiken? Verhalen helpen je om jezelf, je omgeving en je connectie met anderen in een nieuw perspectief te zien. Ze geven context, betekenis en mogelijkheden om relaties te versterken. Zo kun je met jouw verhaal anderen inspireren, nieuwe inzichten geven of betrekken bij wat jij belangrijk vindt.
Zodra je je bewust bent van je eigen verhaal, kun je als schrijver de pen in eigen hand nemen en bepalen hoe dit verhaal verdergaat. Dit betekent dat je verantwoordelijkheid moet nemen voor de keuzes die je maakt. Dit is niet altijd een makkelijk proces. Soms moet je eerst ergens afscheid van nemen voordat je aan een nieuw hoofdstuk kunt beginnen. Denk aan een oude droom, een belemmerende overtuiging of een relatie die je niet meer dient. Dit kan gelden voor een persoon, maar net zo goed voor een team of organisatie. Verandering of transformatie gaat nooit vanzelf, daarvoor moeten altijd scherpe keuzes gemaakt worden.
De Reis van de Held
Of het nu gaat om je eigen levensverhaal, een organisatieverhaal of een fictief verhaal, ze kennen allemaal overeenkomsten met de Reis van de Held. Deze reis is beschreven door de Amerikaanse filosoof en literatuurwetenschapper Joseph Campbell (1904-1987). Hij beschrijft hierbij 12 stappen, die je grofweg in 3 delen kunt opknippen:
- Het vertrekpunt: de huidige situatie en de wens om iets te veranderen.
- De verandering: het chaotische middenstuk waarbij de uitkomst nog onzeker is.
- Het einde: de ontknoping of oplossing waarbij alles samenkomt.
Dit is een cyclisch patroon dat zich steeds herhaalt. Het leven is immers constant in beweging. Bij elke nieuwe gebeurtenis of situatie krijg je weer de kans om je eigen verhaal vorm te geven. Jij bepaalt welke keuzes je maakt en hoe je omgaat met de obstakels op je pad. Dit kun je ook toepassen op loopbaanontwikkeling, persoonlijk leiderschap en de zoektocht naar zingeving. Campbells overtuiging was dat als je de moed hebt gehoor te geven aan je roeping, je ware levenspad zich laat zien. Nieuwe mogelijkheden en kansen zullen zich dan vanzelf aandienen. ‘Follow your bliss’ noemt hij dat.
Uit je comfortzone komen
‘Follow your bliss’ klinkt misschien een beetje vaag of zweverig, maar het draait vooral om moed hebben. Moed hebben om uit je comfortzone te treden en je angsten onder ogen zien. Op zichzelf is er niets mis met een comfortzone, maar vaak is dat wat comfortabel voelt ook hetgeen dat ons tegenhoudt om te groeien. Vraag jezelf dus af: waar sta je nu? Wat voelt comfortabel, maar ook onbevredigend? Onderzoek wat ten grondslag ligt aan je onvrede. Op welk vlak zit je frustratie? Waar droom je (stiekem) van? Als alles mogelijk was, hoe zou het volgende hoofdstuk van jouw verhaal er dan uitzien? Het onder ogen zien van frustraties en verlangens vraagt moed.
Bovendien is de kans groot dat aan het verwezenlijken van dromen of verlangens allerlei blokkades of angsten kleven. Als het simpel was, dan had je het immers al gedaan. Deze blokkades kunnen te maken hebben met beperkende overtuigingen of angst om te falen, maar ook met externe factoren zoals persoonlijke omstandigheden, de financiële situatie of sociale druk. De Reis van de Held moedigt je aan deze blokkades te ontrafelen en bij jezelf te rade te gaan wat op het spel staat. Wat kost het je op de lange termijn als je niet in beweging komt en in je comfortzone blijft? Een bedrijf dat weigert te innoveren zal uiteindelijk failliet gaan en een persoon die zichzelf niet ontwikkelt zal nooit alles uit het leven halen.
De Leeuwenkoning als voorbeeld
Een mooi storytelling-voorbeeld van hoe iemand blokkades overwint en zijn roeping omarmt, is het verhaal van de Lion King. Simba laat, verteerd door verdriet en schuldgevoel, zijn land achter met de overtuiging dat hij niet goed genoeg is om koning te zijn. Als hij niet de moed had gehad om zijn schuldgevoel te transformeren naar verantwoordelijkheid en zijn angst om te zetten in zelfvertrouwen, had hij nooit zijn rechtmatige plek kunnen opeisen. Deze transformatie gebeurt niet van de een op de andere dag. Met de hulp van een mentor (Rafiki) en vrienden keert Simba stap voor stap terug naar zijn land terwijl hij onderweg obstakels overwint. Door je te omringen met de juiste mensen en kleine stappen te zetten, blijf je in beweging en bouw je onderweg aan je competenties en zelfvertrouwen. Joseph Campbell legt uit dat moed en zelfvertrouwen essentieel zijn voor de Reis van de Held. Deze kwaliteiten groeien door actie en ervaring. De held in een verhaal is niet vanaf het begin moedig, maar ontwikkelt moed door uitdagingen aan te gaan en versterkt zijn zelfvertrouwen door obstakels te overwinnen. Tegenslagen zijn hierbij geen mislukking, maar een essentieel onderdeel van groei. Alleen zo kom je dichter bij een bestemming die zo goed mogelijk aansluit bij je talenten, interesses en motivatie en kun je op zinvolle wijze bijdragen aan de wereld.
Delen
